Rómaveldi

Edward Gibbon skrifaði hið fræga sagnfræðirit The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (1776-89). Í þeirri bók kemst hann oft skemmtilega að orði. Hann segir meðal annars:

The northern countries of Europe scarcely deserved the expense and labour of conquest. The forests and morasses of Germany were filled with a hardy race of barbarians, who despised life when it was separated from freedom: and though on the first attack they seemed to yield to the weight of Roman power, they soon, by a signal act of despair, regained their independence and reminded Augustus of the vicissitude of fortune.

Um Skotland hefur Gibbon þetta að segja:

The masters of the fairest and most wealthy climes of the globe turned with contempt from gloomy hills assailed by the winter tempest, from lakes concealed in a blue mist, and from cold and lonely heaths over which the deer of the forest were chased by a troop of naked barbarians.

Gibbon var Englendingur.

Að lokum er hér lýsing á Róm og þeim trúarbrögðum sem þar tíðkuðust. Segja má að þetta sé dæmi um forna fjölmenningu:

The policy of the emperors and the senate, as far as it concerned religion, was happily seconded by the reflections of the enlightened, and by the habits of the superstitious, part of their subjects. The various modes of worship which prevailed in the Roman world were all considered by the people as equally true, by the philosopher as equally false, and by the magistrate as equally useful. And thus toleration produced not only mutual indulgence but even religious concord.

Svo mörg voru þau orð.

 

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 1.2.2014 kl. 02:44]

Aldrei hef ég lesið þessa frægu bók.

Gott hjá þér að tína hér til ýmsar tilvitnanir í þetta verk og vonandi fleiri.

[Wilhelm Emilsson, 1.2.2014 kl. 04:50]

Takk, Jón Valur. Gibbon er fantagóður penni. Sýn hans á söguna og mannlegt eðli er fremur dökk en heillandi. Þessi skilgreining er fræg: „History is indeed little more than the register of the crimes, follies and misfortunes of mankind".

[Jón Valur Jensson, 1.2.2014 kl. 23:14]

Já, góður!

En reyndar er nú margt gott líka í sögunni, jafnvel okkar!

[Wilhelm Emilsson, 2.2.2014 kl. 21:23]

Já, það er margt gott í sögunnu, sem betur fer, eins og dæmið sem nefnir.

Gibbon skrifaði þetta líka áður en frjálslynd lýðræðisríki, með öllum þeim réttindum og skildum sem þeim fylgja, komu til sögunnar. Ef hann hefði haft tækifæri til að sjá þá þróun væri dómur hans ef til vill mildari. En maður veit aldrei. Kannski hefði hann sagt: „Það var allt í steik þegar ég var og hét. Og það er allt í steik núna. Það er alltaf allt í steik á þessum hnetti!"

Sumir eru aldrei ánægðir.